De arbeidsproductiviteit van uw werknemers is (bij een productiebedrijf) de hoeveelheid (of aantal) producten die per tijdseenheid geproduceerd wordt per werknemer. Heeft u een bedrijf in de zakelijke dienstverlening (u declareert op uurbasis) dan kunt u de arbeidsproductiviteit van uw personeel uitdrukken in het aantal betaalde productieve uren (Betaald Productieve Uren (BPU)).
Betaald Productieve Uren
Uren die per persoon beschikbaar zijn om productief bij opdrachtgevers te factureren. Oftewel de uren waarin de omzet gerealiseerd wordt. Let wel het gaat om factureerbare uren. In principe zijn dit alle uren die gemaakt worden ten dienste van klanten. Of u al deze uren daadwerkelijk factureert is voor de analyse niet van belang, wel voor het bedrijfsresultaat.
Norm voor productiviteit
De Norm voor de productiviteit zal per branche en per bedrijf verschillen. Zo kan voor een hoveniersbedrijf per full-time medewerker het aantal BPU circa 1.400 uur per jaar bedragen. Een leerling-hovenier die een dag per week naar school gaat en wekelijks 4 dagen werkt maakt circa 1.100 Betaald Productieve Uren per jaar.
Als de productiviteit per werknemer hoog is, dan is er relatief minder arbeid nodig. Dat de productiviteit hoog is kan verschillende redenen hebben. Een hoge arbeidsproductiviteit ontstaat door scholing, arbeidsverdeling of specialisatie en kapitaalintensiteit (de inzet van veel kapitaalgoederen). Door werknemers te specialiseren worden ze bekwamer/vaardiger op dat gebied. Hoe bekwamer de werknemers zijn hoe hoger hun arbeidsproductiviteit.
Productiviteit van u als meewerkend ondernemer
Het is raadzaam om voor een meewerkende ondernemer een lager aantal productieve uren met een hoger tarief aan te houden. Dit afhankelijk van de manier waarop bedrijf en projecten georganiseerd en in de markt gezet worden. Ook voor grotere bedrijven is het belangrijk dat de uren die een ondernemer rechtstreeks ten dienste van klanten besteedt gefactureerd worden. Denk aan de uren waarin u de onderhanden projecten bezoekt. Uw bijdrage bestaat dan uit begeleiding en organisatie van de uitvoering, lees directievoering.
Productiviteit van een ZZP’er
Als Z.Z.P.-er is het raadzaam om 4 dagen ofwel tenminste 32 uur per week betaald productief te zijn. Op jaarbasis streeft u naar circa 1.200 B.P.U.
Bij een bedrijfsgrootte tot en met 3 medewerkers is het raadzaam om als ondernemer tenminste 1.000 B.P.U. per jaar te factureren. Dit komt overeen met circa 24 uur per week.
Capaciteit versus productiviteit
De bruto-arbeidscapaciteit staat gelijk aan het aantal salarisuren. ook wel het aantal uren / dagen waarover het salaris berekend wordt. Dit aantal dagen of uren vermindert met de CAO-uren geeft de beschikbare arbeidscapaciteit. CAO-uren zijn de niet-productieve uren of dagen die u conform de CAO-afspraken doorbetaald. Raadpleeg de CAO voor de precieze invulling van deze dagen of uren. Overblijft de inzetbare capaciteit. Dit zijn de uren of mensdagen die een ondernemer beschikbaar heeft om productief in te zetten. Van de inzetbare capaciteit dient tenminste een bepaald percentage (bijvoorbeeld 75%) Betaald Productief te zijn.
Voorbeeld productiviteit
Van vijf medewerkers bedraagt de inzetbare capaciteit in een willekeurige week 180 uur. Hiervan dient tenminste 75% = 135 uur bij de klanten in rekening gebracht te worden. Vindt u dit als ondernemer te laag? Vergelijk het aantal geplande uren dan eens met de productieve uren die daadwerkelijk bij uw klanten zijn doorgefactureerd. Op welk percentage komt u dan uit?
Een ander voorbeeld: de Productiviteit van een Bakkerij
Om de arbeidsproductiviteit van een bakkerij uit te rekenen, deelt u de productiewaarde van brood door het aantal arbeidsuren in uw broodbakkerij.
Wanneer u een broodproductiewaarde van € 8.000 per week heeft en u heeft twee bakkers in dienst voor 38 uur per week, dan is de productiviteit in uw bakkerij € 8.000/76 uur = € 105 euro per uur.
Let op! Productiviteit is nog geen omzet
Houd rekening met het volgende: de productiewaarde van brood is niet hetzelfde als de broodomzet!
Een gangbare definitie kan zijn: productiewaarde = broodomzet in de winkels en aan afnemers + verleende kortingen + retouren – inkoop van gereed product. Wanneer u gereed product wél meerekent, geeft dat een vertekend beeld, omdat uw bakkers daar geen werk aan hebben.
Een te lage productiviteit. Wat nu?
Stel dat u constateert dat de arbeidsproductiviteit in uw bedrijf veel lager ligt dan gemiddeld. U kunt dan het volgende doen.
• Probeer te achterhalen op welk punt uw proces afwijkt van anderen. Ga op zoek naar benchmarkcijfers en kijk bij andere bedrijven waarmee uw bedrijf vergeleken kan worden wat zij anders doen of laat uw productieproces doorlichten.
• Kijk eens naar uw prijsniveau. Als dat (te) laag ligt, is het moeilijker om een goede productiviteit per uur te halen.
• Kijk kritisch naar de uren die uw medewerkers maken. Wordt er (te) gemakkelijk overgewerkt? Bedenk daarbij: ieder werknemersuur dat u structureel meer inzet dan noodzakelijk kost u € 1.040 per jaar.